Marcel Matser (CNV) en Bruno Groen (FNV)
CNV Publieke Zaak en ABVAKABO FNV hebben samen op 23 april 2008 in de onderhandelingen met wethouder Hannie Kunst van het Nijmeegse College van B&W (GroenLinks, SP en PvdA) over een nieuwe de decentrale CAO [1] overeenstemming bereikt over uitbreiding van het vaderschapsverlof voor nieuwe vaders onder de 2000 ambtenaren van de gemeente Nijmegen (zie bijlagen 1 en 2). De gemeente Nijmegen is daarmee de eerste overheidsinstelling die het vaderschapsverlof heeft verruimd. De verruimde vaderschapsverlofregeling met de gemeente Nijmegen (zie bijlage 3) geldt vanaf 1 april 2008 en heeft een looptijd tot 1 januari 2010 (ruim 1,5 jaar). Aan het vaderschapsverlof is de voorwaarde verbonden dat het binnen één maand na de geboorte van een kind moet zijn opgenomen. Naar schatting zullen ongeveer 50 Nijmeegse ambtenaren per jaar gebruik maken van de nieuwe regeling.
De beide regionale onderhandelaars Marcel Matser van CNV Publieke Zaak Apeldoorn en Bruno Groen van FNV Regio Oost (ABVAKABO), die dit prachtige resultaat met de gemeente Nijmegen uit hebben onderhandeld, worden daarom genomineerd voor de Vaderdagtrofee 2008.
Marcel Matser van CNV Publieke Zaak vertelt enthousiast dat er ook juist erg hard aan dit onderwerp bij de decentrale CAO-onderhandelingen is getrokken. Daaraan ging bij CNV en FNV een gezamenlijke digitale raadpleging onder de Nijmeegse ambtenaren vooraf met behulp van een nieuw daartoe door de vakbonden ontworpen computerprogramma. In de aanloop naar de Nijmeegse CAO-onderhandelingen werd daarmee gemeentebreed onder de ambtenaren zelf geïnventariseerd aan welke onderwerpen voor de decentrale CAO nu het meest belang werd gehecht. Naast de verruiming van het Vaderschapsverlof kwam daar toen bijvoorbeeld ook verruiming van het Grootouderverlof uit naar voren. Maar uiteindelijk bleken de Nijmeegse ambtenaren bij de eindstemming aan de verruiming van het Vaderschapsverlof toch verreweg de meeste waarde te hechten.
“Het onderwerp werd verrassend breed gedragen”, zegt Marcel Matser daarover. “Het stak er bij de stemming zo met kop en schouder boven uit dat de stemmen ook niet alleen uit de groep van potentiële of aanstaande vaders zelf gekomen konden zijn.” Hoe breed dit onderwerp door iedereen gedragen wordt, bleek ook toen TV Gelderland op de dag van de publieke bekendmaking van de verlenging van het Vaderschapsverlof op woensdag 23 april j.l. met een camerateam de Nijmeegse binnenstad in trok om de Nijmegenaren spontaan om een reactie op het vaderschapsverlof voor hun ambtenaren te vragen [2]. Dat werd een erg leuk en enthousiast item. En de voor de afgesloten CAO verantwoordelijke Nijmeegse wethouder Hannie Kunst liet in de Gelderlander van 23 april 2008 daarbij weten: “Een ding is zeker: ook de moeders zijn blij met de regeling.”
Voor CNV-er Marcel Matser en zijn FNV-collega Bruno Groen een reden temeer om voor dit onderwerp nu ook in andere decentrale CAO-onderhandelingen op het niveau van de bedrijven en instellingen, waarvoor zij de onderhandelingen voeren, aandacht te gaan vragen.
Ook landelijk krijgt de verlenging van het vaderschapsverlof naar 10 dagen van de beide vakbonden CNV en FNV alle steun. Beide vakbonden steunen een wetsvoorstel van GroenLinks op een wettelijke verruiming van het vaderschapsverlof naar 10 dagen dat op 23 mei j.l. bij de kamer werd ingediend dan ook van harte. Om van die steun blijk te geven startte de FNV vorig jaar op Vaderdag 2007 de landelijke 'Superpapa-actie'. En de CNV liet al in 2002 middels een persbericht weten: “Het CNV vindt allereerst dat een cultuuromslag in het denken over zorg en arbeid moet plaatsvinden. Maar daarnaast kan ook op het gebied van de wettelijke regelingen het een en ander verbeterd worden. Terpstra: “Ik heb ’t dan over regelingen op het gebied van het kopen van verlofdagen, een persoonlijk ontwikkelingsplan, een betere regeling voor betaald langdurig zorgverlof en – via CAO’s - een financiële prikkel voor betaald vaderschapsverlof van twee weken na de geboorte, tegen 75 procent van het eigen inkomen”.”[3]
Inmiddels kreeg het Nijmeegse CAO-voorbeeld ook navolging in de commerciële sector. Op 30 april 2008 maakte accountants- en adviesbureau PriceWaterhouseCoopers (5000 werknemers) bekend in de nieuwe arbeidsvoorwaarden die vanaf 1 september 2008 gelden het “papa-verlof” te hebben verruimd van 2 dagen naar 10 dagen. En het Utrechtse organisatieadviesbureau &Samhoud (70 werknemers) voerde al eerder (in januari 2007) twee maanden betaald vaderschapsverlof in voor de kersverse vaders in haar gelederen.
Achtergrond
Uit onderzoek blijkt dat verruimd vaderschapsverlof de betrokkenheid van vaders bij (de zorg voor) hun kinderen ook in de erop volgende jaren vergroot en dat de vergrote betrokkenheid er bovendien toe leidt dat ouders samen meer kinderen krijgen. Het helpt daarmee dus ook tegen de vergrijzing.
Met een wettelijk geregeld vaderschapsverlof van 2 werkdagen bungelt Nederland binnen Europa echter helemaal onderaan en is letterlijk het achterste jongetje uit de Europese klas.
Alle andere Europese landen doen meer voor hun werkende vaders (zie bijlage 4). Zweden loopt voorop met 10 dagen geboorteverlof voor vaders, 2 papamaanden vaderschapsverlof (60 dagen) én 14 maanden (420 dagen) ouderschapsverlof te verdelen met de moeder. Maar ook Duitsland geeft werkende vaders twee maanden betaald vaderschapsverlof én daarnaast 10 maanden ouderschapsverlof te verdelen met de moeder. En Noorwegen geeft werkende vaders 6 weken (30 dagen) vaderschapsverlof én 29 weken ouderschapsverlof te verdelen met de moeder. Ook andere Europese landen gaan Nederland ruim voor. [4] Alleen Ierland en Zwitserland regelen nog minder dan Nederland (namelijk helemaal niets).
In het PvdA-CDA-CU-kabinet Balkenende IV valt het vaderschapsverlof en de vergroting van de betrokkenheid van vaders bij de zorg voor kinderen onder de portefeuille van minister Ronald Plasterk van OCW. Tijdens het kamerdebat over de ‘Emancipatienota’ in november 2007 liet deze echter weten het te hebben `opgegeven om mannen te stimuleren meer zorgtaken op zich te nemen'. Want het zou allemaal toch niet werken, aldus de bewindsman.
Waar dit kabinet het bij de regeling van een verruimd vaderschapsverlof geheel laat afweten, heeft GroenLinks (met de publieke steun van de vakbonden CNV en FNV) nu - met een op 23 mei 2008 ingediend wetsvoorstel op de verruiming van het vaderschapsverlof van 2 naar 10 dagen - vanuit de kamer de politieke fakkel echter overgenomen.[5]
Motivatie
1. De beide regionale vakbondsonderhandelaars van FNV en CNV hebben met hun innovatieve manier van werken, middels een gezamenlijke en gemeentebrede digitale raadpleging onder de Nijmeegse ambtenaren, zichtbaar gemaakt dat verruiming van het vaderschapsverlof bij de geboorte van hun kinderen en verruiming van de mogelijkheden tot het combineren van werk- en zorgtaken belangrijke onderwerpen zijn die hoog op de arbeidsvoorwaardenagenda staan van (potentiële) vaders onder de werknemers. Dit werd ook bevestigd in recent onderzoek door de website www.ikvader.nl waaruit bleek dat 85 procent van alle vaders behoefte heeft aan extra vrije dagen na de bevalling.
2. Daarnaast hebben zij daarbij ook zichtbaar gemaakt dat een verruiming van het vaderschapsverlof en de mogelijkheden voor vaders om een band op te bouwen met hun kinderen vanaf de geboorte een veel bredere maatschappelijk steun geniet en ook door moeders, andere collega-werknemers en het Nederlandse publiek van harte wordt toegejuicht en ondersteund.
3. Met de bekendmaking van de behaalde decentrale CAO-afspraken over de verruiming van het vaderschapsverlof hebben de beide onderhandelaars ook een belangrijke stimulans en inspiratie aan andere onderhandelaars gegeven, zoals blijkt uit de navolging die de verruimde regeling inmiddels ook kreeg in het arbeidsvoorwaardenoverleg uit de commerciële sector (PriceWaterhouseCooper).
4. Hiermee geven de beide onderhandelaars namens hun beider vakbonden CNV en FNV ook een belangrijke steun in de rug van de politiek bij de behandeling van het wetsvoorstel op de verruiming van het vaderschapsverlof naar 10 dagen van GroenLinks.
Deze tekst is voor de jury opgesteld door Peter A.N. Tromp, Vaderkenniscentrum/SKO
[1] Naast landelijke CAO-afspraken is er bij de CAO-onderhandelingen ook vaste financiële ruimte gereserveerd voor decentraal te maken CAO-afspraken met de gemeente Nijmegen voor de duur van de nieuwe CAO (van 1 april 2008 tot 1 januari 2010).
[2] Zie voor deze opname van TV Gelderland: http://www.omroepgelderland.nl/index.php?id=47043&media=video
[3] Bron: Nederlandse arbeidscultuur zorgonvriendelijk; CNV persbericht - 18 februari 2002
[4] Zie ook bijlage 4 hieronder. België (10 dagen vaderschapsverlof), Denemarken (10 weken ouderschapsverlof te verdelen met de moeder), Estland (14 dagen vaderschapsverlof), Finland (18 dagen geboorteverlof, onder condities nog eens 12 dagen geboorteverlof en 158 dagen ouderschapsverlof te verdelen met de moeder), Frankrijk (2 weken vaderschapsverlof), Hongarije (5 dagen vaderschapsverlof), Italië (13 weken (3 maanden) vaderschapsverlof), Letland (10 kalenderdagen vaderschapsverlof), Portugal (15 dagen vaderschapsverlof), Roemenië (5 dagen vaderschapsverlof), Slovenië (11 dagen vaderschapsverlof), Spanje (15 dagen geboorteverlof en 30 dagen vaderschapsverlof in latere jaren), Turkije (3 dagen vaderschapsverlof), Verenigd Koninkrijk (2 weken vaderschapsverlof), IJsland (90 dagen ouderschapsverlof te verdelen met de moeder).
[5] In een eerste reactie hierop liet minister Rouvoet van Jeugd en Gezin nog wel weten sympathiek te staan tegenover de voorgestelde verruiming van het vaderschapsverlof, maar in het daaropvolgende kameroverleg voegde hij daar onmiddellijk aan toe dat het kabinet geen wettelijke regeling van zins was.
4 bijlagen:
1. Tien dagen vaderschapsverlof voor gemeenteambtenaren Nijmegen; CNV Publieke Zaak, 23 april 2008
2. Cao-nieuws : Langer vaderschapsverlof voor Nijmeegse ambtenaren; ABVAKABO FNV, 23 april 2008
3. CAO Gemeente Nijmegen, 1 januari 2008 – 1 januari 2010
4. Inventarisatie van wettelijk geregeld vaderschapsverlof in Europa; Vaderkenniscentrum VKC, P.A.N. Tromp, conceptversie 1.2 onder voorbehoud, 2 juni 2008
Bijlage 1:
Klik op de afbeelding voor een leesbare vergroting!
Bijlage 3 :
Bijlage 4 :
© Vaderkenniscentrum/ko, P.A.N. Tromp, conceptversie 1.2 onder voorbehoud, 2 juni 2008
| Land | Betaald vaderschapsverlof |
| België | 10 dagen vaderschapsverlof bij de geboorte. Gedurende de eerste 3 dagen betaalt de werkgever het volledige loon. De resterende 7 dagen ontvangt de vader van het ziekenfonds een vergoeding die 82% van het begrensde brutoloon bedraagt. |
| Denemarken | 10 weken ouderschapsverlof te verdelen tussen de vader en de moeder |
| Estland | 14 dagen |
| Finland | (a) 18 dagen geboorteverlof, (b) onder condities nog eens 12 dagen geboorteverlof en (c) en voorts kan de vader 158 dagen ouderschapsverlof met de moeder verdelen in aansluiting op het zwangerschapsverlof |
| Frankrijk | 2 weken |
| Duitsland | (a) 2 maanden vaderschapsverlof tegen 67% van het salaris met een plafond van € 1,800, - |
| Hongarije | 5 dagen |
| IJsland | 90 dagen te verdelen tussen beide ouders (naast de 90 dagen zwangerschapsverlof voor de moeder) tegen 80% van het salaris (gebaseerd op het gemiddeld verdiende salaris over de afgelopen 2 jaar met een maandelijks plafond (in 2007: Íkr 518,600; € 5,950,-) en een maandminimum (in 2007: Íkr 100,604; € 1,150,-) |
| Ierland | Geen wettelijk geregeld vaderschapsverlof |
| Italië | 13 weken (3 maanden) (80%) |
| Letland | 10 kalenderdagen |
| Nederland | 2 dagen vaderschapsverlof 100% |
| Noorwegen | 45 weken (10.5 maand) (80%) of 35 weken (8 maanden) (100%) ouderschapsverlof te verdelen met de moeder. De vader moet echter minimaal 6 weken betaald vaderschapsverlof zelf opnemen anders vervallen deze 6 weken binnen het totaal aan 45 weken verlof. |
| Portugal | 15 dagen 100% |
| Roemenië | 5 dagen |
| Slovenië | 11 dagen |
| Spanje | 15 dagen (gedurende de daaropvolgende jaren 30 dagen), onafhankelijk van de moeder. Tot 15 dagen van het verlof van de moeder kunnen door de vader opgenomen worden (als de vader alle 15 dagen neemt, dan heeft de moeder slechts 97 dagen om te bevallen i.p.v. van de volledige 4 maanden (112 dagen)) |
| Zweden | (a) 10 dagen geboorteverlof bij de geboorte van het kind + (b) 60 dagen (2 papamaanden) vaderschapsverlof. (c) Daarnaast ook 420 dagen (14 maanden) ouderschapsverlof te verdelen met de moeder (tegen 80% vergoeding tot een plafond van 307,500 kronor ($ 50,000) in 2008 voor de eerste 390 dagen, daarna 90 dagen tegen een vaste vergoeding) |
| Zwitserland | Geen wettelijk geregeld vaderschapsverlof |
| Turkije | 3 dagen in de publieke sector |
| Verenigd Koninkrijk | 2 weken tegen een vaste vaderschapsverlofvergoeding per week, het SPP (SPP in 2008 = £ 117.18 per week of 90% van je weekinkomen als dat lager is). De werkgever verhaalt de hoofdsom van de vaderschapsverlofvergoeding weer op de overheid via verrekening bij de afdracht van de sociale uitkeringen. |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten